Şark meselesi nedir kısaca

Şark Meselesi, 19. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla ortaya çıkan ve Avrupa devletlerinin Osmanlı topraklarını paylaşma girişimlerini ifade eden bir terimdir. Bu mesele, Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünün korunması veya parçalanması konusundaki Avrupa devletlerinin politikalarının bir yansımasıdır. Şark Meselesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun stratejik konumu ve zengin kaynakları nedeniyle büyük güçler arasında sürekli bir çekişme ve diplomatik mücadele konusu olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflaması, Balkanlar, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da bulunan topraklarının Avrupa devletlerinin hedefi haline gelmesine neden oldu. Bu süreçte, Rusya, İngiltere, Fransa, Avusturya-Macaristan ve Almanya gibi büyük güçler, Osmanlı topraklarını kendi nüfuz alanlarına dahil etme amacı güttüler. Osmanlı İmparatorluğu'nun iç sorunları, milliyetçilik hareketleri ve bağımsızlık talepleri de bu süreçte etkili oldu. Şark Meselesi'nin önemli aşamalarından biri, 1821'de başlayan ve 1830'da Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlanan Yunan İsyanı'dır. Bu isyan, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflığını gözler önüne sermiş ve diğer Balkan milletlerinin bağımsızlık taleplerini artırmıştır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı ve bu savaşın sonucunda imzalanan Berlin Antlaşması da Şark Meselesi'nin önemli dönüm noktalarından biridir. Bu antlaşma, Balkanlar'da bağımsızlık hareketlerini desteklemiş ve Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak kayıplarını hızlandırmıştır. Şark Meselesi, 20. yüzyılın başlarına kadar devam etti ve I. Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun tamamen çöküşüyle sonuçlandı. Savaşın ardından imzalanan Sevr Antlaşması, Osmanlı topraklarının büyük bir kısmının paylaşılmasını öngörüyordu. Ancak, Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Türk Kurtuluş Savaşı ve 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü sağlamış ve Şark Meselesi'ni sona erdirmiştir. Şark Meselesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflaması ve Avrupa devletlerinin güç mücadeleleri bağlamında önemli bir tarihi dönemi ifade eder. Bu mesele, Osmanlı topraklarının paylaşılması sürecinde yaşanan diplomatik ve askeri çatışmaları, milliyetçilik hareketlerini ve büyük güçlerin stratejik çıkarlarını yansıtır. Şark Meselesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü ve modern Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna giden yolu anlamak için önemli bir tarihsel kavram